Badanie i diagnoza
Konsultacja ortodontyczna to:
- rozmowa o powodzie zgłoszenia
- określenie potrzeb leczniczych
- badanie pacjenta: rysy twarzy, postawa ciała, napięcie mięśni twarzy, zakres ruchów żuchwy, badanie stawów skroniowo-żuchwowych; tor oddechowy; sposób połykania; wędzidełka, położenie języka; zgryz, uzębienie
Diagnoza ortodontyczna - stawiana jest na podstawie badania i wywiadu oraz analizy:
- modeli / skanów diagnostycznych
- zdjęć rentgenowskich (pantomogram, zdjęcie cafalometryczne boczne)
- zdjęć dodatkowych (PA czaszki, CBCT, nadgarstek)
- fotografii pacjenta
Plan leczenia
Ustalany jest indywidualny plan leczenia, który może obejmować kilka faz leczenia, związanych ze wzrostem i potrzebami pacjenta
Logopedia, fizjoterapia, oddech
Rozwój zgryzu jest ściśle związany z funkcją tkanek miękkich. Zwłaszcza w okresie rozwojowym modyfikując pracę mięśni można wpłynąć na rozwój zgryzu
Poszerzenie szczęki
Analiza modeli diagnostycznych pozwala na ocenę zakresu zwężenia szczęki; Wcześnie wykonane prześwietlenia - pantomogramu i cefalometrii mogą wykazać niewprawidłowości związane ze zwężenia lub skrócenia szczęki.
Zwężenie szczęki jest obecnie częstym zjawiskiem. Może skutkować rozwinięciem się wad zgryzu, zaburzeniem rozwoju twarzy oraz niewyrżnięciem się niektórych zębów - np. zatrzymanie kłów.
Zwężenie szczęki może być uwarunkowane genetycznie, ale często jest związane z nieprawidłowościami występującymi we wczesnym dzieciństwie. Oddychanie ustami, przerost trzeciego migdała, niewłaściwa konsystencja spożywanych pokarmów są czynnikami wpływającymi na zwężenie szczęki.
W wieku między 7 a 11 rokiem życia możliwe jest tzw leczenie interceptywne - czy przerwanie tworzenia się wady. Poszerzenie szczęki w tym wieku lub celowe usuniecie zębów mlecznych - trójek i czwórek w znacznym odsetku sprzyja korekcie powstających nieprawidłowości i pozwala uniknąć leczenia zatrzymanych kłów stałych. Zatrzymane kły - leczenie interceptywne
Ważna jest wczesna diagnostyka zwężenia szczęki - w uzasadnionych przypadkach należy przeprowadzić badanie kliniczne, radiologiczne i analizę modeli.
W leczeniu zwężeń szczęki można zastosować:
1. Tradycyjne aparaty wyjmowane posiadające na środku śrubę, którą rozkręca się co 7-14 dni;
2. Aparat ze śrubą cementowany na stałe na zębach (stałych lub mlecznych) lub miniimplantach w podniebieniu;
3. Częściowe aparaty stałe cienkołukowe, klejone na niektóre zęby młodego pacjenta.
Leczenie zatrzymania zębów
Leczenie zatrzymanych kłów
Obecność mlecznych trójek po 12 roku życia powinna zaniepokoić rodziców.
Profilaktyczne wykonanie pantomogramu w wieku 7 lat i kontrolnego w wieku 11 lat pozwala na zastosowanie wczesnego leczenia i uniknięcie długotrwałego i trudnego leczenia.
Poniżej przykład pacjenta z wąską szczęką, obecnością mlecznych trójek górnych, który zgłosił się do gabinetu w wieku 14 lat.
U pacjenta zastosowano chirurgiczne odsłonięcie koron zatrzymanych trójek w celu przyklejenia zaczepów oraz mechanikę ich sprowadzenia. Usunięto przetrwałe zęby mleczne. W celu wprowadzenia trójek do łuku pacjent przez jakiś czas leczenia miał założone rozkontaktowania. Leczenie trwało 3 lata.
Leczenie zatrzymania centralnych siekaczy, prawego kła i lewej siódemki
Przykład złożonego problemu zatrzymania zębów stałych. Pacjentka 10 lat w dniu zgłoszenia. Wąska i krótka szczęka. Zatrzymanie siekaczy centralnych górnych, prawej trójki i drugiego lewego trzonowca. Dziewczynka zgłosiła się trzy lata po przewidywanym czasie wyrzynania siekaczy centralnych. Trudności behawioralne wpływały na rodzaj i przebieg leczenia.
Leczenie przeprowadzone przy współpracy z chirurgiem stomatologicznym. Przeprowadzono dwa zabiegi w znieczuleniu ogólnym. Jeden zabieg dotyczył siekaczy centralnych drugi prawego kła.
Wcześniejsza interwencja w wieku ok 7 lat być może pozwoliłaby uniknąć skomplikowanego leczenia.
Leczenie aparatami wkładanymi
W konkretnych przypadkach bardzo dobrze spełnią swoją rolę aparaty wkładane. Odpowiednia motywacja pacjenta może sprawić, że będą one noszone odpowiednio długo w ciągu dnia i nocy i przyniosą zamierzone rezultaty.
Nowoczesne aparaty - Bioblok mają klamry bardzo dobrze utrzymujące aparat na zębach, a ich ażurowa budowa ułatwia adaptację dziecka i położenie języka na podniebieniu. Należy nosić je niemal całą dobę przez rok i połowę doby przez kolejny rok.
Aparaty Twin Blok są bardzo skuteczne w leczeniu tyłozgryzu i należy je stosować w okresie intensywnego wzrostu - między 11, a 14 rokiem życia, przez ok 6 m-cy.
Leczenie aparatem częściowym 2 x 4
W okresie późnego uzębienia mieszanego aparat stały częściowy można wykorzystać do poszerzenia i zwiększenia długości łuku zębowego. Wstępne leczenie aparatem częściowym pozwala skrócić całkowity czas leczenia pełnym aparatem stałym lub pozwala zastosować aparat wkładany.
Zamki przyklejone są tylko do sześciu zębów.
Leczenie przodozgryzów ( III klasa)
Leczenie pseudo trzeciej klasy
Przodozgryzy ( trzecia klasa wad zgryzu) mają różne podłoże:
1. Krótka szczęka
2. Długa żuchwa
3. Przemieszczenie żuchwy
Wczesne rozpoznanie czynnościowego przemieszczenia żuchwy pozwala często na szybkie i stosunkowo proste leczenie. Na zdjęciach przedstawiono leczenie przemieszczenia żuchwy za pomocą kapy akrylowej oraz następującego po tym leczenia wąskiej szczęki.
Leczenie maską twarzową - leczenie interceptywne, pierwszej fazy
Dziewczynka z krótką i wąską szczęką, z klinicznym przodozgryzem, leczona od 5 roku życia.
Leczenie z zastosowaniem Hyraksu na kapach i maski twarzowej noszonej ok 14 godzin na dobę przez 4 miesiące.
Leczenie maską twarzową daje najlepsze wyniki w wieku ok 7 - 9 lat. Hyraks osadzany jest w tym czasie na zębach mlecznych.
Jest to leczenie ortopedyczne. Ortodontyczna korekta stosowana jest najczęściej po 11 roku życia.
Leczenie NAKŁADKOWE
W wielu przypadkach leczenie ortodontyczne przy użyciu naklejanych na zęby zamków i metalowych łuków można zastąpić leczeniem nakładkowym.
W obu przypadkach ważne jest zachowanie wzorowej higieny. Przy leczeniu nakładkowym utrzymanie jej jest znacznie prostsze, gdyż na czas mycia zębów nakładki zdejmuje się z zębów.
Nakładki można też zdjąć na czas badania radiologicznego lub innego badania obrazowego. Nie występują też awarie jak utrata zamka, czy drażnienie policzka przez metalowy łuk.
Leczenie nakładkami wymaga noszenia ich ok 20 godzin na dobę.
Szerokie opracowanie na temat leczenia nakładkowego można znaleźć na portalu dr Agnieszki Czechumskiej dentystaradzi.pl
https://dentystaradzi.pl/invisalign-opinie-o-nakladkach-i-leczeniu/
Na tym etapie wprowadza się profilaktykę lub proste aparaty poprawiające funkcję mięśni lub korygujące konkretną nieprawidłowość. Koryguje się też kształt zębów mlecznych umożliwiając prawidłowe układanie szczęk.
Pierwsza wizyta ortodontyczna to konsultacja. Na tej wizycie przeprowadza się wywiad, wykonuje się fotografie twarzy i uzębienia, kieruje się na zdjęcia radiologiczne, można pobrać wyciski pod modele diagnostyczne. W zakładce „do pobrania” znajdują się odpowiednie formularze dotyczące leczenia ortodontycznego.
Druga wizyta to omówienie planu leczenia.
Dopiero trzecia wizyta to oddanie lub założenie aparatu.
Przed wizytą, na której będą pobierane wyciski dobrze jest nie spożywać pokarmów przez 2 godziny.
Przed założeniem aparatu stałego zalecane jest zgłoszenie się na profesjonalne czyszczenie zębów.
Pacjent decydujący się na założenie aparatu stałego nie może mieć ubytków próchnicowych i nieszczelnych wypełnień.
W czasie leczenia ortodontycznego potrzebne są kontrolne wizyty stomatologiczne w celu monitorowania próchnicy.
KONSULTACJE ZDALNE
Fotografie do konsultacji on-line lub telefonicznych
Wzór samodzielnie wykonanych zdjęć do konsultacji telefonicznych - dotyczy pacjentów już leczonych, a mających wątpliwości do przebiegu leczenia. Można je wykonać stojąc przed lustrem. Proszę zwrócić uwagę, aby zęby łączyły się w sposób naturalny, niewymuszony.
Proszę o przesłanie zdjęć wraz z informacją kogo dotyczą na adres mailowy kasiakajka@interia.pl.
Jakie są niepokojące objawy u małych dzieci?
- Stale otwarte usta,
- Wysunięta warga dolna z widocznym językiem ułożonym za dolną wargą,
- Wychylone górne zęby,
- Odwrotne zachodzenie siekaczy. Zęby sieczne górne powinny być przed dolnymi i być z nimi w kontakcie,
- Ssanie palca po drugim roku życia,
- Leniwe żucie –niechęć dziecka do żucia twardszych, spoistych pokarmów.
Na pierwszą konsultację ortodontyczną warto zgłosić się z dzieckiem w wieku 3 lat.
Na ocenę wędzidełka języka warto zgłosić się w okresie noworodkowym - oceny wędzidełka dokonuje neurologopeda lub wyspecjalizowany lekarza pediatra, laryngolog, czy stomatolog.
Profilaktyka powstania wady zgryzu jaką rodzice mogą stosować w domu od pierwszych dni życia swojego dziecka to:
- Niedopuszczenie do powstania ubytków próchnicowych,
- Podawaniu dziecku pokarmów o różnej konsystencji, tak aby mogło wykształcić mięśnie odpowiadające za żucie,
- Dbanie o drożność nosa i aktywne wspieranie dziecka w oddychaniu nosem! Warto wcześnie diagnozować czynniki powodujące alergię u dziecka, przerost migdałka gardłowego i migdałków podniebiennych,
- Właściwe układanie do snu,
- Stosowanie ćwiczeń zaleconych przez lekarza dentystę przy stwierdzeniu nieprawidłowych funkcji.
Co warto wiedzieć o aparatach zdejmowanych?
Można je stosować już w uzębieniu mlecznym. Najczęściej stosuje się je na etapie uzębienia mieszanego między 8, a 12 rokiem życia.
Naważniejszą informacją dla rodziców przed zdecydowaniem się na aparat zdejmowany jest to, że działa on tylko wtedy gdy jest w ustach ok 12 -16 godzin na dobę. Ta ilość czasu często jest barierą nie do przejścia. Noszenie w nocy jest niewystarczające. Aparat z czasem przestaje pasować, a brak postępów w leczeniu jest źródłem frustracji rodziców i pacjenta. Aby skutecznie wprowadzić leczenie aparatem zdejmowanym w życie dziecka, należy wspierać dziecko w pierwszych dobach noszenia aparatu. Rodzice będą słyszeć od dziecka, że ma dużo śliny, że bolą je zęby, że chce już wyjąć aparat. Niestety, krótkie noszenie w pierwszych dobach po otrzymaniu aparatu nie spowoduje przyzwyczajenia i wymienione problemy dziecko będzie zgłaszało przez cały okres leczenia. W tym czasie aparat będzie często wypadał w nocy, a kolejne rozkręcania śruby nie przełożą się na ruchy zębów.
Alternatywą dla aparatów zdejmowanych są aparaty stałe częściowe lub grubołukowe, które również można stosować na etapie uzębienia mieszanego. Aparatów tych pacjent nie wyjmuje. Ich duża wadą jest natomiast konieczność utrzymania perfekcyjnej higieny jamy ustnej.
Higiena podczas noszenia aparatów stałych
Utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej podczas użytkowania aparatów stałych jest utrudnione. Dotychczasowa metoda mycia zębów będzie niewystarczająca. Pacjenci przed założeniem aparatu powinni zaopatrzyć się z zestaw szczoteczek oraz nici dentystycznych ze sztywną końcówką (typu super floss). Powyżej zaprezentowany jest fragment ulotki szwajcarskiej firmy Curaden prezentującej przykładowe akcesoria.